Als je zwanger bent, is het belangrijk contact te maken met je baby. Ga bijvoorbeeld even rustig op de bank liggen met je handen op je buik of laat je partner zijn handen op jouw buik leggen, als je kind actief is. Doordat je kind jouw stem hoort terwijl je praat, of een liedje zingt, herkent het jouw stem en de stem van je partner direct na de geboorte. Veel voorkomende geluiden gaat je kind ook herkennen en dat wekt vertrouwen. Uit onderzoek is gebleken dat al vroeg in de zwangerschap contact maken met je kind, goed is voor de ontwikkeling van de hersenen.
Na de geboorte
Alle kinderen, en vooral pasgeboren baby’s, vinden het heerlijk om aangeraakt, gestreeld, vastgehouden en geknuffeld te worden. Ze vinden het niet alleen heel fijn, ze hebben het ook echt nodig. Contact (door aan te raken, aan te kijken en met hem te praten) is net zo belangrijk als goede voeding en verzorging. Je baby voelt zich veilig en geliefd. Dat veilige gevoel heeft hij heel hard nodig om te kunnen groeien en zich te ontwikkelen. Bovendien leert hij door dit contact niet alleen zijn ouders kennen, maar ook zijn eigen lichaam. Door bijvoorbeeld zijn beentjes en zijn voetjes te strelen of te wrijven, voelt hij jouw aanraking op die plek. Zo gaat hij beseffen wat er allemaal bij hem hoort. Hij merkt niet alleen dat je er voor hem bent, maar leert ook zichzelf kennen.
Een ‘goed gesprek’ met je baby
Het duurt nog wel een tijd voordat je kind in woorden met je kan praten. Maar dat wil niet zeggen dat er geen communicatie mogelijk is. Integendeel! Je baby reageert op je stem, jouw geur, het ritme van je ademhaling en de manier waarop je hem aanraakt. Zelf ‘zegt’ hij ook al een heleboel. Bijvoorbeeld met zijn gezichtsuitdrukking en zijn lichaamshouding: die kan gespannen zijn, of slap, maar ook stevig en ontspannen. Ook met zijn armen en benen drukt de baby uit hoe hij zich voelt: beweegt hij kalm en geconcentreerd, of houdt hij zijn beentjes strak gespannen; trappelt hij wild? Het huilen omdat hij honger heeft (dat wil je eigenlijk voor zijn) klinkt heel anders dan huilen omdat hij in slaap probeert te komen, of huilen omdat hij zich eenzaam voelt en vastgehouden wil worden. Als je goed oplet leer je vanzelf om te reageren op de verschillende signalen waarmee je baby zijn behoeftes uit. Dat is ongelooflijk belangrijk, nu en voor de rest van zijn leven. In de eerste dagen zet hij met jouw hulp een belangrijke stap bij het opbouwen van vertrouwen in zichzelf (‘ik kan laten merken wat ik nodig heb’) en in zijn ouders (‘ze begrijpen me en zorgen voor me’). Kijk maar: je baby luistert als je met hem praat en hij kijkt je ook aan, alle aandacht is op jou gericht! Het is goed om veel met hem te praten. Je kunt bijvoorbeeld vertellen wat je aan het doen bent. Ook al is hij nog zo klein, het is goed om veel met je kindje te praten. Je bouwt een band met hem op en het is goed voor zijn ontwikkeling.
Huilen
Huilen is baby’s belangrijkste vorm van communicatie. Het is heel gewoon als jij en je partner even tijd nodig hebben om je baby goed te begrijpen. Je leert eigenlijk van je baby wat zijn bedoeling is door verschillende dingen uit te proberen. Wat zou hij willen? Het is even lastig als dat niet meteen duidelijk is, maar heerlijk als zowel jij als de baby weer tevreden zijn. Hij wilde drinken; hij wilde getroost worden; hij had het koud; hij had last van een vieze luier; hij wilde slapen… Dat was het dus! De darmpjes van de baby moeten na de geboorte nog wat verder rijpen. Hierdoor kan je baby darmkrampjes krijgen. Troost en warmte helpen. Er is geen medicatie voor. Het rijpen van het maagdarmstelsel is een natuurlijk proces, krampjes gaan naar verloop van tijd vanzelf over.
Soms is het huilen niet op te lossen. Troost, dragen en rust zijn dan vaak het beste wat jij aan je baby kunt geven, hoe moeilijk het misschien ook is om te zien en te horen dat zijn ongemak daarmee niet helemaal is verdwenen. De gemiddelde baby huilt ongeveer twee uur per dag, maar er zijn ook baby’s die veel meer uren huilend doorbrengen. De ‘top’ van het huilen, ligt bij de leeftijd van ongeveer zes weken. Daarna wordt het huilen meestal minder.
Een ouder kan zich behoorlijk machteloos voelen en zelfs boos worden. Het helpt soms om op je horloge te kijken en op te schrijven hoe lang de baby huilt. Het lijkt vaak langer te duren dan het is werkelijkheid is. Laat het nooit zover komen dat je de baby uit boosheid en onmacht door elkaar gaat schudden: dat kan gevaarlijk zijn. Je kunt altijd hulp vragen aan een medewerker van de Jeugdgezondheidszorg (het consultatiebureau) wanneer het huilen te erg wordt. Het is hoe dan ook goed om te weten dat jonge baby’s nog niet verwend kunnen worden. Haal hem niet bij elk geluidje uit bed, maar doe dat gerust als hij wat langer huilt.
Eerste lachje
Natuurlijk huilt je kind niet alleen, hoe ouder hij wordt hoe meer contact hij maakt. Na een aantal weken zal je zien dat je kind je steeds vaker even aan gaat kijken of misschien zelfs al terug lacht. De meeste kinderen lachen voor het eerst wanneer ze 6 weken oud zijn, maar of het nu eerder of toch wat later gebeurt: het is een mijlpaal die je niet snel zal vergeten!
Wil je meer informatie? Of wil je elke week handige tips ontvangen over je baby tijdens de zwangerschap en daarna? Download de gratis GroeiGids app. Hierin vind je betrouwbare informatie zonder reclame, die is samengesteld door gezondheidszorg professionals. Bovendien kun je met de app alle mijlpalen van je kind (van de 1e keer bewegen in je buik, het 1e lachje tot zijn 1e woordje) bijhouden voor later!
Nog meer van de GGD lezen? Bekijk ze hier:
